Όλη η δύναμη που παράγεται από τον κινητήρα μας πρέπει με κάποιο τρόπο να φτάσει στο πίσω ελαστικό, όσο το δυνατόν αποτελεσματικότερα. Αυτή τη δουλειά την αναλαμβάνει ο συμπλέκτης.
Τη δουλειά αυτή την αναλαμβάνει ο γνωστός συμπλέκτης, ωστόσο σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζει μια συγκεκριμένη εφαρμογή του συμπλέκτη, η οποία ονομάζεται μονόδρομος συμπλέκτης ή one way clutch ή slipper clutch... αγγλιστί.

Τι είναι και γιατί χρησιμοποιείται

Όλοι μας κάποια στιγμή έχουμε οδηγήσει γρήγορα τη μοτοσικλέτα μας. Και όλοι κάποια στιγμή θα χρειάστηκε να φρενάρουμε απότομα κατεβάζοντας ταχύτητα στο κιβώτιο. Στη συγκεκριμένη, λοιπόν, κατάσταση που περιγράφουμε, εμφανίζεται ένα πολύ ενοχλητικό και ίσως επικίνδυνο φαινόμενο του μπλοκαρίσματος του πίσω τροχού. Φανταστείτε ένα γρήγορο κατέβασμα από τρίτη σε δεύτερη ταχύτητα λίγο πριν τη φουρκέτα με τον πίσω τροχό να μπλοκάρει και να αναπηδάει στο οδόστρωμα. Σίγουρα δεν είναι και το ιδανικό στρίψιμο. Για το λόγο αυτό, οι δαιμόνιοι μηχανικοί εξέλιξαν ένα σύστημα μετάδοσης που θα αποτρέπει το παραπάνω ενοχλητικό φαινόμενο, το μονόδρομο συμπλέκτη. Η ουσία, λοιπόν, του όλου θέματος έχει να κάνει με την ομαλή μεταφορά της ροπής στον πίσω τροχό σε ένα ενδεχόμενο γρήγορο κατέβασμα στο κιβώτιο ταχυτήτων. Διότι λογικά να το σκεφθείτε, κατεβάζοντας ταχύτητα εξαναγκάζουμε τον τροχό να μειώσει απότομα τη γωνιακή του ταχύτητα αν εμείς δεν συγχρονίσουμε τις στροφές του κινητήρα.

Πώς λειτουργεί

Ο συγκεκριμένος συμπλέκτης έχει μια αρχή λειτουργίας. Ουσιαστικά μειώνει την πίεση στα δισκάκια του συμπλέκτη όταν ο πίσω τροχός προσπαθεί να γυρίσει τον κινητήρα, αναγκάζοντας έτσι το συμπλέκτη ουσιαστικά να πατινάρει. Η αρχή λειτουργίας είναι απλή. Σε κανονικές συνθήκες χρήσης ο συμπλέκτης συμπεριφέρεται σαν ένας νορμάλ πολύδισκος συμπλέκτης, με την απόσταση του μουαγιέ με το καπάκι του συμπλέκτη να παραμένει σταθερή. Η διαφορά όμως έγκειται στο γεγονός πως ο συμπλέκτης διαθέτει ένα σύστημα με μπίλιες και αυλάκια, το οποίο μειώνει τη ροπή που εμφανίζεται από το φρενάρισμα με τον κινητήρα. Όταν η αντίστροφη αυτή ροπή κάνει την εμφάνισή της, το σύστημα που αναφέραμε παραπάνω επιτρέπει στο μουαγιέ του συμπλέκτη, που ουσιαστικά είναι δυο κομμάτια, να ξεχωρίσει και να μεγαλώσει η απόσταση ανάμεσα σε αυτά. Έτσι είναι σαν να πατάμε ελαφρά το συμπλέκτη πατινάροντάς τον, μειώνοντας το φρενάρισμα με τον κινητήρα. Μόλις ξανανοίξουμε το γκάζι, ο συμπλέκτης επιστρέφει στην κανονική λειτουργία του. Ο όρος μονόδρομος συμπλέκτης, λοιπόν, έχει να κάνει με την ιδιότητά του αυτή, να έχει μέγιστη εμπλοκή από τη μία κατεύθυνση και από την άλλη να έχει τη δυνατότητα να πατινάρει.

Γέροντα μιλάς με γρίφους....
Έχω μπερδευτεί

Αποτελεσμα - ο μονοδρομος (παλια που ασχολιομουν τον ειχαν μονο αγωνιστικα και μερικες ducati) οταν κοβεις και κατεβαζεις ταχυτητα πριν στριψεις, αν δεν ισορροπησεις τις στροφες με ξερογκαζια, τοτε ΔΕΝ μπλοκαρει τον πισω τροχο, κατι που κανει ο κανονικος συμπλεκτης. Το φαινομενο του μπλοκαρισματος ειναι πιο εντονο σε μηχανες με αξονα, αλλα και με αλυσιδα οταν "αγριευεις" και κατεβαζεις το κανει. Δοκιμασε το να κατεβασεις 2 ταχυτητες για να καταλαβεις τι συμβαινει.

Βεβαια ειναι τσουχτερες οι τιμες για να αλλαξεις συμπλεκτη σε μια μηχανη που δεν εχει ηδη μονοδρομο και μπαινεις σε...μαστορικες περιπετειες αν δεν ξερει (αν δεν ειναι σαινι δηλαδη) ο μαστορας.

Χμμμμμ, μονόδρομοι συμπλέκτες είναι δύο βασικών ειδών.

Αυτοί με ράμπα, και αυτοί με μπίλιες.

Οι πρώτοι, έχουν μια ράμπα, την οποία μόλις ο κινητήρας φρενάρει τον τροχό, δλδ ο τροχός θέλει να περιστραφεί πιο πολύ από όσο θέλει ο κινητήρας, το σύστημα του συμπλέκτη ''σκαρφαλώνει'' πάνω στην ράμπα, ανοίγει η απόσταση ανάμεσα στα δισκάκια, ο συμπλέκτης πατινάρει και έτσι ο κινητήρας δεν φρενάρει τον τροχό.

Τέτοιοι συμπλέκτες είναι οι διάφοροι aftermarket που τοποθετούνται σε μοτοσυκλέτες με κύρια χρήση την πίστα, αλλά χρησιμοποιούνται και σε μαμά μοντέλα π.χ. zxr636

Διακρίνεται η μία ράμπα στην τομή.

Εδώ ένας τέτοιος συμπλέκτης στο πρόσφατο kawasaki ninja300


Οι δεύτεροι, είναι παρόμοιοι με τον συμπλέκτη της μίζας του κινητήρα , του γνωστού και ως κομπλερ μίζας. Σε αυτούς, ανάμεσα σε δύο επιφάνειες-άξονες υπάρχουν κατάλληλου σχήματος μπίλιες, τις οποίες κιόλλας ένα ελατήριο τείνει να ''σφηνώσει'' ανάμεσα στις επιφάνειες. Κανονικά, όπως περιστρέφεται ο συμπλέκτης με την δύναμη να ρέει από τον κινητήρα προς τον τροχό, οι μπίλιες ''σφηνώνουν'' ανάμεσα στις επιφάνειες, και μπλοκάρουν τις δύο επιφάνειες μεταξύ τους. Μόλις όμως ο τροχός σπρώχνει τον κινητήρα, οι μπίλιες σπρώχνονται προς την αντίθετη μεριά, οπότε και ''ξεσφηνώνουν'' αφήνοντας ελεύθερες τις επιφάνειες, και ο συμπλέκτης πατινάρει.

Τέτοιους συμπλέκτες έχουμε πρωτοδει σε πολιτικά μοντέλα, από παλιά στο kawasaki ZXR400 του 90 καθώς επίσης και στo Honda VFR400-NC30. Στο τελευταίο, το σύστημα πατινάρει το μισό τμήμα του συμπλέκτη, δλδ τα μισά δισκάκια μόνο.

Στην εικόνα είναι ένα τέτοιο σύστημα από συμπλέκτη μίζας και όχι συμπλέκτη κίνησης, αλλά η αρχή είναι η ίδια

Διακρίνονται οι κυλινδρικές μπίλιες, ανάμεσα στο εξωτερικό γρανάζι και το εσωτερικό. Όταν η δύναμη πάει με την μια φορά, τα κυλινδράκια ''σφηνώνουν'' το μέσα με το έξω, όταν πάει ανάποδα η φορά, τα κυλινδράκια υποχωρούν και το μέσα από το έξω απελευθερώνεται. Ακριβώς έτσι δουλεύουν και οι μονόδρομοι συμπλέκτες με τέτοιο σύστημα.

Ένα τρίτο πολύ έξυπνο σύστημα είχε παρουσιαστεί στο Aprilia Mille. Σε αυτό, η υποπίεση του κινητήρα όταν ο οδηγός έκλεινε το γκάζι με αρκετές στροφές στο μοτέρ, οδηγείτο σε θάλαμο με σύστημα που μετέτρεπε την υποπίεση αυτή, σε δύναμη που ''πάταγε'' ελαφρά τον συμπλέκτη. Έτσι η πίεση στα δισκάκια ελάφρωνε ελαφρά, και ο τροχός μπορούσε να περιστραφεί χωρίς να ζορίζεται από τον ρυθμό του κινητήρα.

γιατι, μετα την αναλυση αυτη κατι με λεει οτι καπου σε ξερω MAX?

Είναι ο Πολυμήχανος MaxZorin.. χεχεχε

Max Zorin οδηγάς αγγλιδούλα;