Τι είναι το ρελέ μίζας;
Η μίζα είναι ένας ηλεκτρικός κινητήρας, ο οποίος παίρνει ρεύμα από την μπαταρία και με αυτό παράγει κίνηση, που εκκινεί τον κινητήρα της μοτοσυκλέτας. Για να πάρει μπροστά εμείς πατάμε το κουμπί στο τιμόνι και η μίζα δίνει εκκίνηση στον κινητήρα.
Η μίζα όμως έχει τεράστια απαίτηση ρεύματος από την μπαταρία. Τόσο τεράστια που αν δούλευε ένα λεπτό ας πούμε, θα εξαντλούσε πλήρως την μπαταρία. Για αυτό και άμα προσέξετε θα δείτε ότι το καλώδιο από την μπαταρία προς την μίζα, είναι μεγάλου πάχους, 6mm συνήθως ή και παχύτερο.
Εμείς όμως πατάμε το κουμπί στο τιμόνι. Το οποίο κουμπί δεν έχει από κάτω του κανά χοντρό καλώδιο... Ε, εδώ μπαίνει το ρελέ στο κόλπο.
Εμείς πατάμε το κουμπί στο τιμόνι και αυτό κλείνει ένα κύκλωμα με μικρά ρεύματα-μικρά καλώδια. Το οποίο κύκλωμα με την σειρά του, πατάει ΑΥΤΟ ένα άλλο διακόπτη που κλείνει το κύκλωμα της μίζας με τα πολλά ρεύματα και το χοντρό καλώδιο.
Και γιατί να είναι έτσι; Γιατί να μην πατάμε απευθείας τον διακόπτη στο ''χοντρό'' κύκλωμα της μίζας; Γιατί τότε θα έπρεπε να έχουμε ένα βαρέως τύπου κουμπί στο τιμόνι, στο οποίο να πηγαίνει και να έρχεται χοντρό καλώδιο. Κατάσταση μη-πρακτική δλδ.
Οπότε το ρελέ κάνει ακριβώς αυτήν την δουλειά. Παίρνει την ''εντολή'' που του δίνουμε εμείς πατώντας το κουμπί στο τιμόνι, και αυτό κλείνει το κύκλωμα της μίζας για να γυρίσει η μίζα το μοτέρ.
-----------------------------------
Με την ευκαιρία ενός καμμένου ρελέ που μου έτυχε, βλέπουμε πως είναι το ρελέ μέσα, και καταλαβαίνουμε καλύτερα πως δουλεύει.
Από κάτω προς τα πάνω, βλέπουμε το κέλυφος του ρελέ, το πηνίο του ρελέ, ένα εσωτερικό τοίχωμα με μια τσιμούχα, το τύμπανο με το ελατήριο, και το πάνω μέρος με τις επαφές.
Ουσιαστικά το ρελέ κάνει το εξής. Σε κατάσταση ηρεμίας, το ελατήριο σπρώχνει το τύμπανο, και αυτο απομακρύνει την γέφυρα ανάμεσα στις δυο επαφές. Οπότε οι δυο επαφές δεν επικοινωνούν. Μόλις πάρει εντολή το ρελέ, το ρεύμα στο πηνίο γίνεται ηλεκτρομαγνήτης και ''τραβάει'' το τύμπανο προς τα κάτω, οπότε απελευθερώνεται η γέφυρα, πατάει στις επαφές και τις γεφυρώνει, οπότε και το ρεύμα της μπαταρίας ρέει προς την μίζα και η μίζα γυρνάει.
----------------------------------------------------
Η γέφυρα έχει κι αυτή ελατήριο μέσα της, το οποίο την πιέζει να γεφυρώσει τις επαφές. Μόλις το τύμπανο τραβηχτεί από το πηνίο, τις γεφυρώνει, μέχρι να σταματήσει το ρεύμα στο πηνίο, οπότε και το τύμπανο επανέρχεται και την απομακρύνει.
Εδώ το καπάκι με τις επαφές από το πάνω μέρος του. Διακρίνονται τα δύο φις στα οποία έρχεται η εντολή, και τα δύο πολύ χοντρότερα σε μορφή βίδας σημεία επαφής στα οποία δένουν τα χοντρά καλώδια, από την μπαταρία από την μιά μεριά, και προς την μίζα από την άλλη.
--------------------
Τα ρελέ κάποτε χαλάνε.
Συνήθως υγρασία, βρωμιά, οξείδωση εισχωρεί μέσα τους, οπότε εμποδίζεται το τύμπανο να κινηθεί ή οι επαφές πιάνουν άλατα και δεν λειτουργούν πια σαν επαφές.
Όταν συμβεί αυτό, εμείς πατάμε το κουμπί της μίζας και ... τίποτα. Καμιά επίδραση, κανένας ήχος.
Έχει τύχει (σε ιταλικό μοτό φίλου) το ρελέ να κολλήσει στην επαφή, οπότε η μίζα συνέχιζε να γυρνάει ότι κι αν έκανε ο ιδιοκτήτης!!! Μέχρι που έσωσε την μπαταρία.
Το συγκεκριμένο ρελέ της φωτό έκανε ιδιαίτερη πονηριά. Πάταγες κουμπί και ακουγόταν το ''τακ'' που κάνει το τύμπανό του όταν το τραβάει το πηνίο. ¨Ομως οι επαφές είχαν πιάσει τόσο οξείδωση που δεν κάναν πια γέφυρα. Κι ενώ άκουγες το ρελέ να δουλεύει, μίζα...άκρα του τάφου σιωπή.
Στις περιπτώσεις που κάποιος μένει σχεδόν τελείως από μπαταρία, πάει να βάλει μπροστά και ακούγεται ένα ''κρκρκρκρκρκρκρκρκρκρκρ'' και η μίζα δεν γυρνάει και συνήθως σβήνει και οτιδήποτε άλλο στην μοτοσυκλέτα. Αυτό είναι ο ήχος του ρελέ, που είναι τόσο αδύναμη η μπαταρία, ώστε μια το τραβάει, μια το αφήνει (δεν έχει δύναμη να το κρατήσει πατημένο), πολλές φορές το δευτερόλεπτο και για αυτό ακούγεται έτσι.
----------------------------
Όταν το ρελέ χαλάσει, η μόνη λύση είναι να το αλλάξουμε με καινούριο.
Αν μείνουμε στην μέση του πουθενά όμως, και δεν έχουμε ανταλλακττικό, τότε με κάποιο μεταλικό αντικείμενο π.χ. άκρα τανάλιας, ενώνουμε
προσεκτικά να μην αγγίξουμε τίποτα άλλο , και αφού σιγουρέψουμε ότι έχουμε κενή στο κιβώτιο, τους πόλους του ρελέ, δηλαδή κάνουμε εμείς χειροκίνητα την δουλειά του, και η μίζα γυρνάει, όσο για να βάλουμε μπροστά.
Που βρήσκεται το ρελέ; Το ρελέ βρήσκεται κάπου κοντά στην μπαταρία (στα Honda σίγουρα, και στις άλλες ιαπωνικές μάρκες στο 99% των περιπτώσεων, για ευρωπαικά δεν παίρνω όρκο). Για να το βρούμε, ξεκινάμε από τον θετικό πόλο της μπαταρίας και ακολουθούμε το χοντρό καλώδιο.
Για Honda ειδικά: Πήγα να ρωτήσω για ρελέ, και μου είπαν 65 ευρώ το ρελέ του VFR. Ακριβό δεν είναι;
Ναι, είναι. Αισχροκέρδεια. Αλλά μπορείς να βάλεις από astrea παπί που κάνει 5 ευρώ. Και από μέσα είναι ΑΚΡΙΒΩΣ ΤΟ ΙΔΙΟ ΠΡΑΓΜΑ, με ίδιο πηνίο, ίδιες επαφές, ίδιο ελατήριο κ.ο.κ. Απλά το παπίσιο ρελέ έχει δύο καλώδια στην εντολή αντί για δύο φις, όπως έχει αυτό του VFR. Μην σας πιάνουν κότσο, κάντε μια τροποποίηση στην καλωδίωσή σας και βάλτε το παπίσιο...
------------
Τέλος στα περισσότερα Honda, συχνά και σε μοντέλα άλλων εταιριών, μέσα στο ηλεκτρικό φις που συνδέεται στο ρελέ, υπάρχει κρυμένη η γενική ηλεκτρική ασφάλεια της μοτοσυκλέτας. Αυτή είναι συνήθως 30Α και στο λαστιχένιο στήριγμα του ρελέ, υπάρχει χωμένη και μια ανταλλακτική, αν δεν την έχουμε χρησιμοποιήσει ήδη. Αυτή η ασφάλεια δίνει ρεύμα σε ΟΛΑ τα ηλεκτρικά της μοτοσυκλέτας, και οι επιμέρους ασφάλειες στην ασφαλειοθήκη από αυτήν παίρνουνε ρεύμα.
Αν λοιπόν η μοτοσυκλέτα, είτε έχει κλειδί στο ΟΝ, είτε δεν είναι καν το κλειδί στην κλειδαριά, κάνει ένα και το αυτό, δλδ δεν ανάβει και δεν λειτουργεί τίποτα απολύτως ηλεκτρικό, τότε η ασφάλεια του ρελέ, είναι από τα πρώτα που κοιτάμε, μαζί με έλεγχο αν είναι σφικτά οι πόλοι της μπαταρίας και στην συνέχεια ψάχνουμε κλειδαριά, καλωδιώσεις, φις πλεξούδας κ.ο.κ.