Box
Turbochargers
Υπερσυμπιεστές και υπερτροφοδότες. H «απλούστερη» και πιο εκρηκτική λύση
για άμεσα χοντρά γκάζια σχεδόν από καταβολής τετράχρονου κινητήρα. Ένα
μοτέρ εσωτερικής καύσης παράγει ως γνωστόν... έργο - διαφορετικά γιατί να
υπάρχει! Υπεραπλουστευμένα και χοντρικά (πάντα) αυτό συμβαίνει από την
ελεγχόμενη έκρηξη άρα αέρια υπό πίεση που κάπου πρέπει να εκτονωθούν, οπότε
γιατί να μη βάλουμε ένα έμβολο γι' αυτή τη δουλειά που με κατάλληλη
συνδεσμολογία (βλέπε διωστήρ) μετατρέπει την παλινδρομική κίνηση σε
περιστροφική κ.τλ., κ.τλ., κ.τλ. Προσοχή, απευθυνόμαστε στην A
προκαταρκτική και μόνο - μίγματος αέρα/καυσίμου. Με λίγα λόγια, αν
καταφέρουμε να προωθήσουμε περισσότερο μίγμα στον κινητήρα μια δεδομένη
χρονική στιγμή απ' ό,τι θα «εισέπνεε» μέσω της υποπίεσης εισαγωγής, δε θα
παράγουμε περισσότερο έργο; Δηλαδή ίππους.
Λογικό δεν ακούγεται; Ναι, γιατί απλά είναι! Αν τον βιάσουμε μπουκώνοντάς
τον με το ζόρι με πιο πολύ αέρα (άρα μπορούμε να ρίξουμε περισσότερο
καύσιμο), θα πάρουμε επιπλέον γκάζια. Βασικό δεδομένο και γνώριμο, άπειρες
δεκαετίες τώρα, στην παγκόσμια κοινότητα των μηχανικών/σχεδιαστών
κινητήρων. O βασικός μηχανισμός γι' αυτή τη δουλειά φαντάζει ως το αυγό του
Κολόμβου για την απλή σύλληψή του. Υπερσυμπιεστές λοιπόν (turbochargers
αγγλικά) ή σε απλούστατα ελληνικά... TURBO! Λοιπόν ένα κλασικό σύστημα
υπερσυμπιεστή (εξάτμισης) αποτελείται από δύο τουρμπίνες-φτερωτές που
βρίσκονται η κάθε μια σ' ένα δικό της και εντελώς σφραγισμένο
διαμέρισμα-κέλυφος, αλλά ενώνονται με έναν κοινό άξονα οπότε και η
παραμικρή κίνηση της μιας μεταφράζεται σε άμεση κίνηση και της άλλης με
σχέση 1 προς 1. Όσες στροφές παίρνει η μια, τόσες παίρνει και η άλλη,
συγχρόνως εννοείται. H μια τουρμπίνα (κίνησης ή εξάτμισης) βρίσκεται όσο
πιο κοντά γίνεται στους αυλούς εξαγωγής οπότε και τα ταχύτατα και υπέρθερμα
καυσαέρια την αναγκάζουν σε στρατοσφαιρικούς ρυθμούς περιστροφής, που στις
μικρής διαμέτρου φτερωτές μπορούν να φθάσουν και τις 200.000 + σ.α.λ! Έτσι
η αναγκαστική κίνηση και της φτερωτής συμπίεσης υποχρεώνει την τελευταία να
συμπιέσει καθαρό ατμοσφαιρικό αέρα στο σφραγισμένο φιλτροκούτι ή αμέσως
ύστερα απ' αυτό κατευθείαν στο καρμπιρατέρ ή, σήμερα πια, στους αυλούς
εισαγωγής του ψεκασμού. Δε χρειάζεται επομένως πολύ νιονιό, για να
καταλάβει κανείς ότι ο αέρας που εισάγει ο κινητήρας δεν έχει ατμοσφαιρική
πίεση αλλά τον... βοηθάμε κι εμείς λιγάκι! Αυτά σε γενικές -πάντα- γραμμές.
Στα μειονεκτήματα της ιστορίας η καθυστέρηση απόκρισης στο πάτημα του
γκαζιού -εν σχέσει μ' έναν ατμοσφαιρικό κινητήρα- για κάποια χιλιοστά,
δέκατα ή και δευτερόλεπτα στο παρελθόν πριν οι στροφές των φτερωτών ανέβουν
σε επίπεδα πραγματικής πίεσης της εισαγωγής και το μοτέρ μπει στο
τούρμπο-τριπ του. Γι' αυτό, και με την εξέλιξη των ειδών, οι τουμπίνες
κίνησης τοποθετούνται όσο το δυνατόν πλησιέστερα στις εξαγωγές, ώστε τα
καυσαέρια να μη χάνουν σε πίεση, ενώ και τα ίδια τα τούρμπο μίκρυναν και
ελάφρυναν σε μια προσπάθεια να μειωθεί η αδράνειά τους, και κατά συνέπεια η
καθυστέρηση που λέγαμε και πριν. Φυσικά λόγω της υψηλότατης θερμοκρασίας
λειτουργίας και των εξωτικών ρυθμών περιστροφής, απαιτείται εξελιγμένο
σύστημα λίπανσης υψηλής πίεσης, καθώς και εξωτερικά κουζινέτα (σύστημα
κουζινέτου «πλευστού» σε κουζινέτο με υπερυψηλή πίεση λαδιού κ.τλ.). Επίσης
-και ακριβώς γι' αυτό το λόγο- υπάρχουν κάποιες ιδιορρυθμίες στη χρήση ενός
υπερσυμπιεζόμενου μοτέρ που απαγορεύει το σβήσιμό του αμέσως μετά το
παρκάρισμα και αυτό για προφανείς σκοπούς. Επειδή η αξιοπιστία του
συστήματος βασίζεται απόλυτα στο λάδι και κατ' επέκταση στην τρόμπα λαδιού
του κινητήραόταν πάψει να λειτουργεί το μοτέρ και κατ' επέκταση όταν πάψει
να τροφοδοτεί τον αστρονομικά περιστρεφόμενο άξονα, ή καταστροφή από
πυράκτωση και «κόλλημα» του τελευταίου είναι κάτι παραπάνω από βέβαιη. Γι'
αυτό και λίγα λεπτά στο ρελαντί είναι επιβεβλημενο. Μπροστά όμως στα κάλλη,
τι είναι ο πόνος!
Πηγή:
[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]