Τα μάτια του Μάνου Χατζιδάκι μαρτυρούσανε μεγάλη χαρά, όταν σε κάποια εκπομπή από το περίφημο «Σείριο» υποδέχεται και προλογίζει τη Δήμητρα Γαλάνη, έτσι: «Η Δήμητρα Γαλάνη μπήκε στη ζωή μου και στο Σείριο, είτε σαν όρνιο, είτε σαν πουλί, είτε σαν τραγουδίστρια με εκείνους τους τονισμούς τους μοναδικούς, τους λυρικούς κελαηδισμούς.». Ο λόγος για μια από τις πιο φωτεινές καλλιτεχνικές προσωπικότητες με μια φωνή αμίμητη, γεμάτη πάθος, άρτια τεχνική και ιδιότυπο χρώμα. Διανύοντας ένα ταξίδι πολλών χρόνων έχει κατακτήσει επάξια τη μερίδα του λέοντος στο μουσικό χώρο.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Παιδικά βιώματα

Γεννήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1952 στην Αθήνα. Ο πατέρας της ήταν δημόσιος υπάλληλος, με σπουδές όμως στη μουσική και με μια φωνή τενόρου. Είχε καταγωγή από την Πρέβεζα. Η μητέρα της είχε μεγαλώσει στη μεγαλούπολη αλλά είχε ρίζες από την Κωνσταντινούπολη και την Οδησσό, από πατέρα και μητέρα αντίστοιχα. Μεγάλωσε σε μια συνοικία στο Κολωνάκι που ήταν μεταξύ της ανερχόμενης τότε αστικής τάξης και της χαμηλότερης κοινωνικά βαθμίδας με τις αλάνες και την καθημερινή παρουσία του γαλατά. Με δυσκολία και στερήσεις από τους γονείς της, φοιτά στο ιδιωτικό σχολείο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλου, προκειμένου να πάρει τα καλύτερα εφόδια. Μαθαίνει να επιβιώνει σ’ ένα περιβάλλον περίεργο με συμμαθητές που προέρχονταν από την άνεση και την ευμάρεια των οικογενειών τους.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Τα μουσικά της ακούσματα μέσα στο σπίτι ήταν κυρίως το ελαφρό τραγούδι της εποχής, όπως ήταν η Τζένη Βάνου, ο Γιάννης Βογιατζής και απο λαϊκά, κυρίως ο Τσιτσάνης. Η πρώτη επαφή με την κιθάρα είναι σε ηλικία 8 ετών. Ένας οικογενειακός θερινός κινηματογράφος στο Περιστέρι ήταν η αιτία για να φτάνουν στ΄αυτιά της από τα jukebox των καφενείων της περιοχής, οι φωνές της Πόλυς Πάνου, του Γαβαλά, του Καζαντζίδη. Οι ήχοι αυτοί ανακατεμένοι με τη μυρωδιά από τ’ αγιόκλημα και τα γιασεμιά τη μάγευαν κυριολεκτικά. Όπως η ίδια έχει πει ο πατέρας της πίστευε ότι το να μάθει μουσική είναι σαν να μαθαίνει να αναπνέει. Έτσι, στα 10 της χρόνια ξεκινάει μαθήματα κιθάρας. Ανυπότακτη όπως ήταν, έπιανε τους ήχους αμέσως αφιερώνοντας λίγο χρόνο στην υποχρεωτική μελέτη. Δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές και μέχρι σήμερα, κατά καιρούς μελετά.

Είσοδος στο μουσικό στερέωμα

Σε ηλικία 16 ετών και με αφορμή τη φιλία της με μια συμμαθήτριά της, γνωρίζει από τους γονείς της, πολύ σημαντικούς ανθρώπους όπως ο Θεοδωράκης, ο Χατζιδάκις και άλλοι. Ξεκινάει δειλά δειλά να τραγουδάει στις μπουάτ της εποχής. Κάπου εκεί συναντά το Δήμο Μούτση. Η απαλή ερμηνεία της επηρεασμένη από το ύφος της Αρλέτας, στο άσμα του Χατζιδάκι «Νάνι το γαρύφαλλό μου», του κεντρίζει τη προσοχή λέγοντάς της: «Εντάξει, αλλά πιο δυνατά βρε παιδί μου. Να βγάλεις τη φωνή σου πιο ψηλά.». Τραγουδά ένα δικό του κομμάτι «Στου Προφήτη Ηλία τα σοκάκια» κερδίζοντας το εισιτήριο για την πρώτη της συμμετοχή στο δίσκο του «Χαμόγελο».

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Με ατέλειωτες πρόβες και δουλειά ηχογραφεί το 1969 με το Μούτση αξεπέραστες επιτυχίες όπως «Βράδιασε», «Κάποιο τρένο», «Ρήνα-Κατερίνα», «Μια Παρασκευή» σε στίχους του Νίκου Γκάτσου. Η ίδια έχει πει για το Γκάτσο: «Πατούσε στη γη και την ίδια στιγμή ήταν συνδεδεμένος με το σύμπαν.». Με το κόμπο στο στομάχι και το άγχος της πρώτης φοράς παίρνει το βάπτισμα του πυρός στην πρώτη μεγάλη συναυλία στο Ρεξ πλάι στο Μπιθικώτση και το Κόκοτα. Η γρήγορη μουσική της αντίληψη τη βοηθάει να έχει έναν άμεσο κώδικα επικοινωνίας με τους δημιουργούς. Ερμηνεύει τα τραγούδια «Κόσμε αγάπη μου» του Σταύρου Ξαρχάκου που αργότερα κυκλοφόρησαν με τη φωνή της Μοσχολιού. Το 1970 ο Χατζιδάκης μελοποιεί από το εξωτερικό τους στίχους του Γκάτσου δημιουργώντας την «Επιστροφή» με τη συμμετοχές της Γαλάνη και του Μπιθικώτση. Χαρακτηριστική ήταν η οδηγία του Χατζιδάκι στον ενορχηστρωτή Μούτση για το κομμάτι «Η πίκρα σήμερα». Είχε πει: «Η εισαγωγή πρέπει να μοιάζει με προσευχή μικρού παιδιού.» Η Γαλάνη απογειώνει το τραγούδι προκαλώντας κυριολεκτικά ανατριχίλα μέχρι και σήμερα κάθε φορά που το τραγουδά.

Έχει στο ενεργητικό της αναρίθμητες δισκογραφικές δουλειές τόσο προσωπικές όσο και συμμετοχές. Έχει κάνει αξιοζήλευτες συνεργασίες με τρανταχτά ονόματα σαν αυτά του Τσιτσάνη, της Μπέλλου, του Ξυλούρη και με πολλούς ακόμα όπως οι Χάλαρης, Σπανός, Χατζηνάσιος, Κορκολής, Μοσχολιού, Αλεξίου, Μητσιάς, Πάριος, Νταλάρας, Τσανακλίδου και άλλοι πολύ σημαντικοί. Τους στίχους από τα περισσότερα τραγούδια της γράφουν οι Λευτέρης Παπαδόπουλος, Μάνος Ελευθερίου, Κώστας Τριπολίτης, Λίνα Νικολακοπούλου και άλλοι. Η ίδια έχει γράψει μουσική για κάμποσα τραγούδια όπως «Παραιτούμαι», «Εγώ μιλάω για δύναμη», «Δύο μέρες μόνο» και αρκετά ακόμα.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Τη δεκαετία του ‘80 συναντιέται με το Μίκη Θεοδωράκη καθώς και με το Μάνο Λοϊζο. Κορφολογώντας μερικές μόνο από τις σπουδαιότερες επιτυχίες της «Μου ‘ταξες ταξίδι να με πας», «Σ’ αγαπώ», «Δεν είσαι εδώ», «Στερεότυπα», «Δυο μέρες μόνο», «Βροχή και σήμερα» και πάρα πολλά ακόμα, διαφαίνεται καθαρά το ειδικό της βάρος και η τεράστια τραγουδιστική γκάμα της σαραντάχρονης και πλέον μουσικής της περιπέτειας. Έχει πραγματοποιήσει πάρα πολλές συναυλίες σε όλο τον κόσμο ενώ έχει συνεργαστεί και με καλλιτέχνες διεθνούς εμβέλειας, όπως η Cesaria Evora και ο Vinicio Capocella.

Μια φωτιά που δεν σβήνει ποτέ

«Επιβιώνω υπαρξιακά μέσα από τη δουλειά, έχω μια κινητικότητα στα πράγματα.» Αυτό ακριβώς χαρακτηρίζει τη Γαλάνη. Έχει μια φωνή που θυμίζει βράχο, τόσο σταθερή και αλώβητη στο πέρασμα από τις νότες, δίχως να «σπάει» πουθενά. Χορεύει μαζί με τις μελωδίες τόσο φυσικά σε μια άρτια τεχνική χωρίς καμιά παρατονία. Ταυτόχρονα είναι ένας άνθρωπος βαθιά καλλιεργημένος με μια πνευματικότητα έκδηλη στον τρόπο της μακρόχρονης έκθεσής της.

Από τη θητεία της πλάι σε μεγάλους δημιουργούς, είχε αυτή τη σπιρτάδα για τη δουλειά και έλεγε πάντα «Θέλω να μάθω, θέλω να μου πεις!». Από αυτό το ίδιο πάθος διακατέχεται σε όλη της την πορεία ως τώρα. Είναι ερμηνεύτρια που ορμάει στα μουσικά πράγματα όπως ακριβώς ο ταύρος της αρένας στο κόκκινο πανί. Η Χάρις Αλεξίου περιγράφοντας τον παρορμητισμό της έχει πει: «Είναι τόσο παθιασμένη με μερικά πράγματα, που μερικές φορές δεν μπορώ να την παρακολουθήσω. Μπαίνει μέσα και ρίχνει κουτουλιές στον τοίχο.»

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Λατρεύει τις απόπειρες με τον καινούργιο ήχο σε τραγούδια παλιά και δουλεύει πολύ πάνω σ’ αυτό. Αφομοιώνει το νέο και ταυτόχρονα αναδεικνύει την αξία του παλιού. Νιώθει την ανάγκη να κατακτά τα καινούργια πράγματα πριν την κατακτήσουν αυτά. Ψάχνει και ενημερώνεται πάρα πολύ, θέλοντας να προχωράει στο καλό μουσικό ρεύμα της εποχής. Είναι από τους καλλιτέχνες που αγαπούν και βοηθούν τα νέα παιδιά στο χώρο, όπως έκανε με τον Αλκίνοο Ιωανίδη και το Γεράσιμο Ανδρεάτο.

Έχοντας απόλυτη συνάισθηση της ευθύνης που φέρει ο καλλιτέχνης για την επιρροή που ασκεί στον κόσμο, έχει καταφέρει να διατηρήσει μια ζωντανή και απολύτως καθαρή σχέση με το κοινό χωρίς παρασκηνιακές κωλοτούμπες και επικοινωνιακά τερτίπια. Επιδιώκει την εμπορικότητα μονάχα μέσα από καλά εργαλεία, χωρίς να έχει προδώσει ποτέ την εκτίμηση και το σεβασμό του κόσμου. Είναι πολιτικοποιημένη εκφράζοντας την ευαισθησία της και την παιδεία της μ’ έναν τσαμπουκά και έναν σεβασμό μαζί.

«Μπορεί να ‘το χουν πλανέψει ακρογιαλιές δειλινά...»

Τη Δήμητρα Γαλάνη την έχουν πλανέψει οι μελωδίες κουβαλώντας τη νοοτροπία πως κάθε ήχος είναι μουσική. Όπως έχει πει μουσική είναι η ανάσα της, ο ήλιος, το φως, το οξυγόνο. Η επανεκτέλεση στο τραγούδι «Ακρογιαλιές δειλινά» με την καθοδήγηση του Τσιτσάνη, σηματοδότησε τη σχέση της με το λαϊκό τραγούδι. Για τον Τσιτσάνη έχει δηλώσει: «Μου ξερίζωσε μια φωνή που μέχρι τότε δεν είχα αντιληφθεί κι έναν τρόπο φραζαρίσματος, τον οποίο μέχρι εκείνη τη στιγμή δεν τον είχα. Απάλλαξε τη φωνή μου από κάποια στοιχεία «ελαφρού τραγουδιού» χωρίς να πειράξει όμως τίποτα από την αισθητική της ερμηνείας μου. Μεγάλο σχολείο για μένα και μεγάλη η ευγνωμοσύνη μου σ’ αυτόν και το έργο του.»

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]

Στη συνείδηση του λαού η Γαλάνη είναι από τα πιο ατόφια καλλιτεχνικά πρόσωπα που εκφράζουν απόλυτα τον ελληνικό πολιτισμό. Χτίζει έναν κόσμο και μας τον παραδίδει με τα ομορφότερα χρώματα και τα πιο δυνατά αρώματα.Φοράει τα καλύτερα της ρούχα και βγαίνει πάνω στη σκηνή για να μας πει δυνατά «Φωτιά και να καούν τα χάρτινα...». Σε τούτη τη ψεύτρα εποχή να καούν τα χάρτινα, να βγουν στο φως τ΄αλήθινα, για να βρούμε πάλι την ξεχασμένη ομορφονιά, την Αθανασία του Γκάτσου και του Χατζιδάκι...

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]