Πέρασες με κόκκινο τη διάβαση ως… πεζός; Τότε έχεις παρανομήσει και ο τροχονόμος στη γωνία μπορεί να σου κόψει πρόστιμο μέχρι και… 40 ευρώ! Η «παράβαση» αυτή προστίθεται σε μία λίστα με παρόμοιες περιπτώσεις που τιμωρούνται με διοικητικά και χρηματικά πρόστιμα από τον Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ). Ο Γιάννης Τσούκας, 23 ετών δήλωσε:

Πλάκα μου κάνετε! Δεν το γνώριζα και η αλήθεια είναι ότι αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο συμπεριφοράς της απλής καθημερινότητας των Ελλήνων. Πρόστιμο βάζουν στους πεζούς που περνάνε τη διάβαση, τί γίνεται όμως με τους οδηγούς που δεν σταματούν στη διάβαση; Θεωρώ πως αυτό το πρόστιμο είναι υπερβολικό και γίνεται μόνο και μόνο για να βάλουν λεφτά στο ταμείο.

Αν κάποιος αρέσκεται στο να ακούει μουσική στο αυτοκίνητό του στη διαπασών, τότε θα πρέπει να ξέρει ότι ο ΚΟΚ, δεν αστειεύεται και επιβάλλει πρόστιμο 200 ευρώ, καθώς και αφαίρεση της άδειας οδήγησης.

Πάντως, γενικότερα, η εκπομπή ρύπων ή θορύβου πέραν των επιτρεπόμενων ορίων τιμωρείται από τον Κώδικα με 200 ευρώ. Πρόστιμα επισείουν, όμως, κι άλλες κινήσεις που κάνουν οι οδηγοί στην καθημερινότητά τους, χωρίς ιδιαίτερη σκέψη. Η παράνομη όπισθεν, με βάση το άρθρο 22 του ΚΟΚ, τιμωρείται με 80 ευρώ, ενώ το “αντικανονικό άνοιγμα θυρών οχήματος” με 40 ευρώ!

Αν σου αρέσει την ώρα που οδηγείς να μιλάς και στο τηλέφωνο, ακόμη και με τη χρήση ακουστικών, τότε θα πρέπει να ξέρεις ότι αυτό μπορεί να σου στοιχίσει 100 ευρώ και αφαίρεση της άδειας κυκλοφορίας. Τα ίδια πρόστιμα επισείουν, γενικώς, η χρήση ακουστικών συνδεδεμένα με ηχητικές συσκευές, αλλά και η χρήση τηλεόρασης!

Στις αγροτικές περιοχές, η “μη επίβλεψη ζώων” (!) τιμωρείται με 20 ευρώ, ενώ η κίνηση μη μηχανοκίνητων οχημάτων ή οχημάτων, τα οποία εκ κατασκευής δεν αναπτύσσουν ταχύτητα πάνω από 50 χλμ/ ώρα σε αυτοκινητόδρομο, τιμωρείται με 200 ευρώ.

Αυτά δεν τα έχουμε ακούσει ποτέ, ούτε εγώ, ούτε κανένας συγχωριανός μου. Τέτοιοι κανόνες είναι ανέκδοτο. Στα χαρτιά μένουν αυτά, δηλώνει με νόημα ο Τάσος Κουμπάρδας, 45 ετών, αγρότης από τον Ασπρόπυργο.

Για τους πιο “άτακτους” οδηγούς με “αγωνιστικές” οδηγικές συμπεριφορές, οι ποινές είναι ιδιαίτερα τσουχτερές. Έτσι, όσοι συμμετέχουν σε παράνομους αγώνες, είτε αυτοί γίνονται στους δρόμους, είτε εντός πίστας, τότε κινδυνεύουν να βρεθούν στη φυλακή για έναν χρόνο και να πληρώσουν πρόστιμο 200 ευρώ. H Ιωάννα Καρατζά, 33 ετών, δήλωσε στο ΑΜΠΕ:

Έχω αρκετούς φίλους που έχουν συμμετάσχει σε νόμιμους αγώνες. Ενώ εγώ είχα υπόψη μου τις διατάξεις αυτές, είμαι πεπεισμένη ότι ο πολύς κόσμος δεν έχει σωστή ενημέρωση. Ακόμα και να γνώριζαν τις σχετικές διατάξεις, δεν είμαι σίγουρη ότι φτάνουν για να αποτρέψουν δυσάρεστα φαινόμενα και ατυχήματα που δημιουργούνται από παράνομους αγώνες και παραβατικές συμπεριφορές, κυρίως νέων παιδιών με άγνοια.

Αν τώρα κάποιος θέλει να διατηρήσει το μυστήριο της ζωής του, κάνοντας τα τζάμια του αυτοκινήτου του πιο σκούρα, θα πρέπει να πληρώσει πρόστιμο από 200 μέχρι 700 ευρώ, ενώ θα του αφαιρεθεί και η άδεια οδήγησης για έναν μήνα, ενώ αν αλλάξει χρώμα στο αμάξι του, τότε θα πρέπει εντός 15 ημερών να το έχει δηλώσει, αλλιώς θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο 20 ευρώ.

Πρόστιμο 150 ευρώ επιβάλλεται και σε εκείνους τους οδηγούς, που ακολουθούν ασθενοφόρα και γενικότερα αυτοκίνητα άμεσης προτεραιότητας.

Για τους νέους οδηγούς, που δεν φέρουν τα απαιτούμενα έγγραφα μαζί τους ή έχουν αμελήσει να τοποθετήσουν το ειδικό σήμα αναγνώρισης νέου οδηγού για ένα έτος, προβλέπεται πρόστιμο 20 ευρώ για την κάθε παράβαση, κάτι που λίγοι, μόνο, νέοι οδηγοί γνωρίζουν. Η Μαρία Ζούζουλα, 42 ετών, που μόλις πήρε το δίπλωμα οδήγησης δηλώνει:

Γενικά, με το τιμόνι θέλει προσοχή. Αυτά σου τα λένε αρχικά στα μαθήματα, αλλά ένας νέος οδηγός μπορεί να μπερδευτεί. Δεν ήξερα ότι πρέπει να μείνει το σήμα του νέου οδηγού για έναν χρόνο, ούτε γνώριζα για το πρόστιμο.

Ο Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας καθορίζει τη συμπεριφορά όλων εκείνων που χρησιμοποιούν οδούς. Με αυτή την έννοια, αποτελεί θεμελιώδες κείμενο διαμόρφωσης των συνθηκών κυκλοφορίας. Δυστυχώς, όμως, πολλά σημεία του ΚΟΚ δεν είναι εύληπτα και κατανοητά από όλους, ενώ αρκετές διατάξεις πρέπει να εκσυγχρονιστούν, ώστε να ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα.

Όσον αφορά τις ποινικές και διοικητικές ποινές του ΚΟΚ, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν περιπτώσεις παραβάσεων, στις οποίες, ενώ μεν αναγνωρίζονται από τον νομοθέτη, πρακτικά δεν επιβάλλονται κυρώσεις ή επιβάλλονται πλημμελώς.

Η παράβαση διαγραμμίσεων (μεταξύ άλλων, κλασικές περιπτώσεις προσπέρασης πάνω σε διπλή γραμμή) τιμωρείται έως και με 400 ευρώ. Παρόλα αυτά, δεν είναι λίγες οι φορές που οι Έλληνες οδηγοί γίνονται μάρτυρες παράνομων προσπεράσεων.

Στο ίδιο μήκος κύματος, η απόρριψη αντικειμένων από κινούμενο όχημα τιμωρείται με 200 ευρώ και έως και 10 ημέρες αφαίρεση άδειας οδήγησης/ στοιχείων κυκλοφορίας. Η Μαρία Μαυριάνου, 24 ετών αναφέρει:

Το οδόστρωμα είναι συνήθως κακοφτιαγμένο. Επίσης, οι διαγραμμίσεις, συχνά, δεν αντιστοιχούν στις πραγματικές συνθήκες του δρόμου, οπότε οι παραβιάσεις των διαγραμμίσεων καθίσταται κάποιες φορές αναγκαίο κακό.

Χαρακτηριστικό είναι ότι, στο Άρθρο 4 (“Σήμανση οδών με πινακίδες”), δεν γίνεται διαφοροποίηση μεταξύ ταυτόσημων εννοιών όπως “κατοικημένη περιοχή” και “περιοχή κατοικίας”. Ξεχωρίζει, επίσης, η περίπτωση της πινακίδας P-43, η γνωστή σε όλους πινακίδα απαγόρευσης στάθμευσης με μία μονή κόκκινη γραμμή από πάνω αριστερά, προς τα κάτω δεξιά. Ανατρέχοντας στους σχετικούς ορισμούς, επικρατεί μια σύγχυση ως προς την έννοια της συγκεκριμένης πινακίδας, καθώς αναφέρεται και ως “περιοχή απαγόρευσης στάθμευσης” αλλά και ως “στάθμευση περιορισμένης χρονικής διάρκειας”.

Στο Άρθρο 6 (“Φωτεινή σηματοδότηση για την κυκλοφορία οχημάτων”), η Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκπαιδευτών Οδήγησης (ΠΟΕΟ) προτείνει να εξεταστεί η περίπτωση εφαρμογής της σειράς σηματοδότησης για τα οχήματα με πράσινο- κίτρινο- κόκκινο- κίτρινο- πράσινο, κάτι που εφαρμόζεται με επιτυχή αποτελέσματα σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η δαιδαλώδης γραφειοκρατία δείχνει το πραγματικό της πρόσωπο στο Άρθρο 10 (“Εγκατάσταση μέσων σήμανσης και σηματοδότησης”), με διαδοχικές αναφορές για την συν-αρμοδιότητα της ΓΓ Δημοσίων Έργων του ΥΠΕΧΩΔΕ, των υπηρεσιών της Περιφέρειας και των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ασάφειας μεταξύ των συναρμόδιων υπηρεσιών ήταν και οι προσπάθειες των φορέων της Αθήνας για την αποκατάσταση των βλαβών στους φωτεινούς σηματοδότες, μετά από πρόσφατες διαδηλώσεις και καταστροφές στην οδική σήμανση.

Συνεχίζοντας την αναδρομή στα αξιοπερίεργα του ΚΟΚ, η διαδικασία της προσπέρασης περιγράφεται από το Άρθρο 17 (“Προσπέρασμα– Κυκλοφορία σε στοίχους”) με τρόπο αναχρονιστικό. Δεν προβλέπεται, για παράδειγμα, το κατ’ εξαίρεση προσπέρασμα αγροτικών μηχανημάτων έργων.

Στο Άρθρο 21 (“Κανόνες για τους ελιγμούς των οχημάτων”), δεν αναφέρεται πουθενά η χρήση δεικτών πορείας (flash) αντί των φώτων κινδύνου (alarm), κατά τη διαδικασία της στάθμευσης, ακόμα και αν αυτό διδάσκεται στους νέους οδηγούς. Στο Άρθρο 29 (“Κίνηση οχημάτων σε αυτοκινητόδρομους”), περιγράφεται, μεταξύ άλλων, η διαδικασία εισόδου σε αυτοκινητόδρομο. Έκπληξη προκαλεί η έλλειψη αναφοράς στην (ορθή) χρήση πινακίδας υποχρεωτικής παραχώρησης προτεραιότητας (P-1) αντί της πινακίδας υποχρεωτικής διακοπής πορείας (stop) στην είσοδο. Επίσης, το Άρθρο 81 (“Μηχανισμοί, εξαρτήματα και συσκευές οχημάτων”) δεν προβλέπει, ως απαραίτητο, εξοπλισμό του οχήματος τις αντιολισθητικές αλυσίδες.

Γνωστή σε όλους είναι η ασυνέπεια συμπεριφοράς των οδηγών προς τους πεζούς, παρά το γεγονός ότι αυτή περιγράφεται αναλυτικά στο Άρθρο 39 (“Συμπεριφορά των οδηγών προς τους πεζούς”), κυρίως σε ότι αφορά στη χρήση διαβάσεων από πεζούς.

Αν, σε σημασμένη διάβαση πεζών, η κυκλοφορία των οχημάτων δεν ρυθμίζεται με φωτεινή σηματοδότηση ή με τροχονόμο, οι οδηγοί υποχρεούνται να πλησιάζουν στη διάβαση με ταχύτητα τόσο μικρή, ώστε να μην εκθέτουν σε κίνδυνο τους πεζούς που τη χρησιμοποιούν ή εισέρχονται σε αυτήν και, σε περίπτωση ανάγκης, να διακόπτουν την πορεία του οχήματός τους, για να επιτρέπουν τη διέλευση των πεζών.

Παρά τις σχετικές διατάξεις, στην πράξη, τα αυτοκίνητα πολύ σπάνια σταματούν σε απλή διάβαση πεζών χωρίς ερυθρό σηματοδότη, θέτοντας μάλιστα συχνά και τη ζωή των πεζών σε κίνδυνο.

Ενδιαφέρουσα είναι η τοποθέτηση του προέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εκπαιδευτών Οδήγησης, Κώστα Μαυράκη.

Ο Ελληνικός ΚΟΚ θεωρείται, τεχνικά, από τους πληρέστερους στην Ευρώπη, υστερεί όμως στη γλώσσα που είναι διατυπωμένος, αφού, εν πολλοίς, ακολουθείται η νομική γλώσσα και έκφραση, με αποτέλεσμα και δικαστικοί- μη κάτοχοι άδειας οδήγησης- να δίνουν εσφαλμένες ερμηνείες.

Χαρακτηριστικό, επίσης, είναι το παράδειγμα του Άρθρου 11, σχετικά με την παράνομη ανάρτηση ή επικόλληση διαφημιστικών πινακίδων. Η συγκεκριμένη παράβαση τιμωρείται από 1.500 έως και 10.000 ευρώ, εάν γίνει χρήση ανεξίτηλων ουσιών. Στην πράξη, όμως, είναι λίγες οι φορές που αποδίδονται πρόστιμα και ξηλώνονται πινακίδες. Ο πρώην πρόεδρος της Ομοσπονδίας, Γιώργος Λέκκας, που συμμετείχε και στην τελευταία τροποποίηση του Κώδικα εξηγεί ότι:

Ενώ ο ΚΟΚ είναι τεχνικά άρτιος, σε αρκετά σημεία είναι υπερβολικά περίπλοκος και δυσνόητος, ενώ πολλές είναι οι περιπτώσεις άρθρων που μπορούν να βελτιωθούν, καθώς δεν αντιστοιχούν στη σημερινή πραγματικότητα, αλλά ούτε και στους κανόνες της απλής λογικής.

[Πρέπει να είστε εγγεγραμμένοι και συνδεδεμένοι για να δείτε αυτόν το σύνδεσμο.]